De verborgen nadelen van een zelfstandige activiteit in bijberoep
Het aantal zelfstandigen in bijberoep is in twintig jaar tijd verdubbeld tot meer dan 330.000. Vandaag is maar liefst een kwart van alle zelfstandigen in België actief in bijberoep. Zeker in de geestelijke gezondheidszorg kiezen veel psychologen, psychotherapeuten en andere hulpverleners ervoor om naast hun job in loondienst een zelfstandige praktijk op te bouwen.
Een logische keuze, want het lijkt de veiligste manier om van start te gaan. En dat dacht ik zelf ook, in het begin…
De veiligheid van een vaste job – of toch niet?
Een tijdlang combineerde ik een parttime job van 19 uur met mijn eigen praktijk. Het gaf me een gevoel van zekerheid: elke maand stond er een vast bedrag op mijn rekening, dankzij mijn werkgever. Ondertussen kon ik rustig mijn praktijk verder uitbouwen.
Maar hoe langer ik in deze situatie bleef, hoe meer ik voelde dat er iets knelde. De combinatie was pittig. En dat gevoel van veiligheid? Dat bleek maar relatief.
Tot het moment waarop ik besefte: ik geef geld en kansen weg, zonder dat ik er rechten voor terugkrijg.
Als zelfstandige in bijberoep bouw je geen volwaardige sociale rechten op
Wat veel mensen niet weten: als zelfstandige in bijberoep bouw je geen extra sociale bescherming op. De sociale bijdragen die je elk kwartaal betaalt, zijn een vorm van solidariteit, maar leveren jou persoonlijk niets op.
Geen extra bescherming bij ziekte. Geen aanvulling op je pensioen. Ook al werk je in de praktijk méér dan fulltime en betaal je netjes je bijdragen: je rechten worden alleen berekend op je parttime job in loondienst. Dat kan later een pijnlijk verschil maken.
Hoe kan je dan wél sociale rechten opbouwen?
Er zijn vandaag twee manieren waarop je als hulpverlener in bijberoep toch volwaardige rechten kan opbouwen:
- Werk je fulltime in loondienst, dan bouw je op basis daarvan volledige sociale rechten op.
- Of je kiest ervoor om als bijberoeper sociale bijdragen te betalen aan het tarief van een zelfstandige in hoofdberoep. In dat geval krijg je wél sociale bescherming voor je zelfstandige activiteit.
Die tweede optie is een bewuste keuze die je moet aanvragen. Maar lang niet iedereen weet dat dit überhaupt mogelijk is.
Verbetering op komst?
Er ligt momenteel een voorstel op tafel om het statuut van zelfstandige in bijberoep te hervormen. Het idee is dat elke bijberoeper een forfaitaire bijdrage zou betalen, in ruil voor een basisbescherming bij ziekte, moederschap of stopzetting. Iets wat vandaag dus ontbreekt.
Deze hervorming wil ook misbruik tegengaan: momenteel draait een derde van de bijberoepers verlies, en bijna 30% blijft onder de inkomensgrens, wat zorgt voor oneerlijke concurrentie tegenover zelfstandigen in hoofdberoep.
Het is nog niet duidelijk wanneer deze hervorming effectief van kracht wordt. Maar dat er iets beweegt, is zeker.
Wat betekent dit voor jou?
Misschien herken je het: je wil graag groeien met je praktijk, maar je durft de stap naar hoofdberoep nog niet zetten. Je wil het veilig spelen, net zoals ik destijds. Maar weet dat het bijberoep niet altijd de zekerheid biedt die je denkt.
Wil je op een rustige en doordachte manier verkennen wat er voor jou mogelijk is? Dan helpt het om helder zicht te krijgen op je opties, ook op juridisch en sociaal vlak.
Bij Konnektit staan we naast je met persoonlijke 1-op-1 coaching en een online infotheek waar je als lid alle relevante informatie terugvindt om met vertrouwen te groeien naar een duurzame, rendabele praktijk. die bij jou past.
👉 Wil je ook op de hoogte blijven van belangrijke veranderingen? Sluit je dan hier aan. Meer info via deze link.
© mei 2025 - Sonja Delbeecke - alle rechten voorbehouden
