Steeds vaker zie ik het op mijn tijdslijn opduiken, gesponserde Facebookberichten waarin collega’s hun praktijk en/of hun aanbod voor individuele of groepssessies in het kader van de eerstelijns psychologische zorg (cfr. RIZIV conventie) voorstellen. Maar mag dit? Is dit nog informatieverstrekking of is dit reclame? Zien we straks dit soort informatie / reclame ook in het straatbeeld verschijnen?
Om een antwoord op deze vraag te geven zijn er 3 wettelijke kaders waarmee er rekening dient gehouden te worden, nl de kwaliteitswet, de deontologische code van de psycholoog en de ziekteverzekeringswet.
Het 1e wettelijk kader: de kwaliteitswet
Art. 31 van de kwaliteitswet zegt
1. De gezondheidszorgbeoefenaar mag praktijkinformatie aan het publiek kenbaar maken. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder praktijkinformatie verstaan iedere vorm van mededeling die rechtstreeks en specifiek, ongeacht de daartoe aangewende plaats, drager of aangewende technieken, tot doel heeft een gezondheidszorgbeoefenaar te laten kennen of informatie te verstrekken over de aard van zijn beroepspraktijk.
2. De gezondheidszorgbeoefenaar mag praktijkinformatie enkel aan het publiek kenbaar maken mits de hierna volgende voorwaarden worden nageleefd:
- de praktijkinformatie moet waarheidsgetrouw, objectief, relevant en verifieerbaar zijn en ze moet wetenschappelijk onderbouwd zijn;
- de praktijkinformatie mag niet aanzetten tot overbodige onderzoeken of behandelingen noch mag ze de ronseling van patiënten tot doel hebben.
De praktijkinformatie vermeldt de bijzondere beroepstitel(s) waarover de gezondheidszorgbeoefenaar beschikt. Deze bepaling sluit niet uit dat de gezondheidszorgbeoefenaar ook kan informeren over bepaalde opleidingen waarvoor geen bijzondere beroepstitel bestaat.
Het 2e wettelijke kader: de deontologische code van de psycholoog
Ook art. 39 de deontologische code van de psycholoog zegt
De psycholoog mag zijn diensten bekendmaken op voorwaarde dat hij ze objectief en op waardige wijze voorstelt zonder de reputatie van zijn vakgenoten te schenden. Hij onthoudt zich van elke colportage. Hij heeft de plicht, indien hij zijn titels en kwalificaties, zijn opleiding, zijn ervaring, zijn competentie, evenals zijn aansluiten bij een beroepsgroepering vermeldt, dit op een correcte wijze te doen.
Het 3e wettelijke kader: de ziekteverzekeringswet
En tot slot is er art. 127, §2 Ziekteverzekeringswet.
Publiciteit waarin de kosteloosheid van de in artikel 34 bedoelde geneeskundige verstrekkingen wordt vermeld of waarin wordt verwezen naar de tegemoetkoming van de verzekering voor geneeskundige verzorging in de kosten van die verstrekkingen, is in alle gevallen verboden.
Of anders gezegd: ronselen als psycholoog is niet ok
Deze 3 wettelijke kaders zorgen ervoor dat we dienen te concluderen dat het actief zoeken naar cliënten, ook ronseling genoemd, niet mag als je een gezondheidszorgberoep uitoefent zoals bijvoorbeeld arts, klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog.
Want een gesponserd bericht op Facebook is moeilijk te verenigen met het verbod op ronseling.
Door te betalen voor een bericht, zodat het vaker verschijnt en dit binnen een context die niet gelinkt is aan hulpverlening, kan immers beargumenteerd worden dat het gaat om actief zoeken naar cliënten en dit is verboden.
Ook het verwijzen naar de kost van 2,5 euro door tussenkomst verplichte ziekteverzekering via conventie kan niet omdat dit moeilijk verenigbaar is met art. 127, §2 Ziekteverzekeringswet dat bepaalt dat niet mag worden verwezen in publiciteit naar de tegemoetkoming van de verplichte ziekteverzekering.
Dus neen, het is niet aan te raden om gebruik te maken van gesponserde facebookberichten om je praktijk en je aanbod in de kijker te plaatsen.
Voor de volledigheid
Op het moment dat we deze blog schrijven (cfr. juni 2023) zijn er geen klachten omwille van gesponserde facebookberichten gekend bij de Psychologencommissie. Het is bijgevolg op vandaag niet duidelijk hoe tuchtorganen zoals de Toezichtscommissie of de Psychologencommissie zullen reageren als er een klacht wordt ingediend. Maar desalniettemin wordt het alvast afgeraden.
En wat als je geen gezondheidszorgberoep uitoefent?
Naast deze wetten bestaat er ook zoiets als de algemene zorgvuldigheidsnorm. Dit is een principe vanuit het aansprakelijkheidsrecht dat zegt dat als je een fout begaat, in eender welke context, en die zorgt voor schade, dan ben je aansprakelijk.
Het gaat dus om het maken van een fout en dit mag je ruim interpreteren. Dit kan een schending van de wet zijn, maar dit kan ook een schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm zijn. Dit wil zeggen dat je je niet gedraagt als een zorgvuldig huisvader / huismoeder of zoals we het sinds kort noemen voorzichtig en redelijk persoon. De algemene zorgvuldigheidszorg is een vangnet voor alles wat niet duidelijk geregeld is.
Veel zaken die bijvoorbeeld in de kwaliteitswet staan, worden als de norm aanzien en als je je hier niet naar gedraagt, dan ben je niet zorgvuldig en schendt je dus de algemene zorgvuldigheidsnorm.
Dus zelfs als ben je geen WUGer noch colla-beoefenaar dan is het toch aan te raden om deze regels te volgen vanuit die algemene zorgvuldigheidsnorm.
Deze blog is geschreven door Sonja Delbeecke en kwam tot stand met de hulp van Loes Salomez, waarvoor dank. Loes Salomez was in het verleden werkzaam als juriste bij de Psychologencommissie.
©2023 - Sonja Delbeecke - alle rechten voorbehouden
