De metafoor van de ijsberg illusie

05 december 2024

In deze blog wil ik het even hebben over de ijsberg illusie. Een metafoor die jou wellicht gekend is.

Er is meer dan het topje van de ijsberg

Met dit beeld wordt verwezen naar het feit dat het topje van de ijsberg zichtbaar is. We zien de ander schitteren, succesvol zijn, ... En vaak wordt er een oordeel over deze persoon gemaakt op basis van dit topje van de ijsberg.

We vergeten hierbij dat het grootste deel van een ijsberg zich onder het water bevindt en onzichtbaar is. We zien niet hoeveel deze persoon heeft moeten doorzetten, de tegenslagen die er waren, hoeveel inspanningen hij heeft moeten leveren om iets te bereiken en welke teleurstellingen daarbij hoorden. Als maatschappij hebben we zelden oog voor hetgeen zich onder de zeespiegel afspeelt en we (ver)oordelen de ander vaak zonder het volledige verhaal te kennen.

Het is een beeld dat mij de laatste weken bezig houdt, want ook onder mijn zeespiegel is het een woelige zee en dit om verschillende redenen.

De hulpverlener is ook maar een mens

Zo wordt mijn veerkracht op de proef gesteld omdat sommige collega’s het nodig vinden om mij / Konnektit in een slecht daglicht te stellen. Als jakhals vallen ze mij aan. Waarom? Omdat we van mening verschillen over het werkveld van de geestelijke gezondheidszorg…?

Over het waarom kan ik alleen maar gissen, maar leuk is anders. Je zou van collega's uit de sociale sector misschien verwachten dat ze over de inhoud discussiëren in plaats van de man / vrouw aan te vallen, maar helaas. Ook de hulpverlener is gewoon een mens die soms destructieve handelingen stelt ten koste van zijn medemens ...

De afgelopen maanden werd het boven de zeespiegel zichtbaar dat er sinds de zomer van 2024 veranderingen zijn gebeurd bij Konnektit, dat er nog maar 1 lidmaatschapsformule is, … maar de conclusies die sommigen hieraan koppelen, komen niet overeen met de realiteit. Bijgevolg verwijs ik graag nogmaals naar deze link met de nodige toelichting (je kan de link openen nadat je je geregistreerd hebt voor onze online community).

Je mag het gerust weten. Het is een uitdaging om te blijven zorgen voor anderen als je zelf een hoofd vol zorgen hebt… Gelukkig kan ik vaststellen dat mijn veerkracht groot is.

Ondanks / dankzij alle stenen die in mijn leven op mijn pad kwamen, heb ik gaandeweg geleerd om voor mezelf te zorgen. De emoties die ik voel, hebben recht van bestaan. En ik weet ondertussen op wie ik kan rekenen om te ventileren, van gedachten te wisselen of wie/wat mij kan helpen om afleiding te creëren. Hierdoor blijf ik (voorlopig) overeind.

Om mijn veerkracht op pijl te houden, neem ik ook regelmatig de tijd om na te gaan welke problemen mijn aandacht vragen en wat ik los laat. Bijgevolg zet ik - met het nieuwe jaar in aantocht - mijn bezinningstocht verder en stel ik me luidop de vraag wat ga ik in 2025 nog doen en wat niet?

Ook in 2025 blijven we zorgen voor zorgers

De zorg voor zorgers blijft, daar mag elk Konnektit lid op blijven rekenen! Achter de schermen zijn we trouwens volop bezig met nieuwe dingen die we in 2025 zullen lanceren. Iets wat – al zeg ik het zelf - een zeer mooie aanvulling zal zijn op het bestaande aanbod. Iets wat er nu – in de ontwikkelingsfase - alvast voor zorgt dat het mij energie geeft en tegenwicht biedt voor de aanwezige stress. Wat het precies is, daarover vertel ik je in de loop van 2025 meer...

Maar daarnaast komt de vraag: wat met alle zaken die ik voor niet-leden doe of buiten Konnektit?

Focus ik mij enkel op Konnektit, mijn praktijk en mijn gezin of blijf ik ook actief als vrijwilliger in organisaties zoals het comité voor vigilantie en BFPT? Hoeveel van mijn tijd spendeer ik hier als vrijwilliger (dus zonder enige vorm van vergoeding) aan 🤔?

Want ja, hoe sterk er ook in de hulpverlenerswereld een - wat ik noem - moeder Theresa cultuur heerst - waarbij er verwacht wordt dat je je belangeloos inzet voor je medemens en centen onbelangrijk dienen te zijn - is mijn realiteit dat mijn belangeloze inzet mij geen seconde helpt om mijn privé zorgen op te lossen.

Want zoals je misschien al weet, is onze woning getroffen door droogteschade. Dit betekent dat bepaalde muren zich "verplaatst" hebben en scheef staan, de vloer niet meer recht ligt, deuren spleten vertonen, muren scheuren, ... kortom een woning vol gebreken is geworden. Een woning waar de schade zich blijft verder zetten en maand na maand groter wordt.

Experten zijn van mening dat de woning volledig afbreken en herbouwen de enige goede oplossing is. Maar de actuele bouwprijzen doen ons achterover vallen.

Bij een bezoek aan de architect enige tijd geleden kregen we te horen dat we voor het herbouwen van onze woning het dubbele nodig hadden van het budget dat we in gedachten hadden… Helaas is onze portemonnee niet zo rijkelijk gevuld en dus gingen we aankloppen bij de bank.

Bij de bank werden we dan weer geconfronteerd met het feit dat we onze lening tegen de pensioenleeftijd dienen terugbetaald te hebben, want dat wettelijk pensioen van mij als zelfstandige zal niet hoog genoeg zijn om de leninglast na pensioenleeftijd nog te dragen. Het feit dat er via andere pensioenpijlers gespaard wordt voor die periode in ons leven, telt voor de bank niet mee. Zij verwachten dat het geleende bedrag voor de pensioenleeftijd terugbetaald wordt. Deze relatief korte aflossingstermijn zorgt dan weer voor een zeer hoog (lees te hoog) maandelijks aflossingsbedrag…

Net als velen dachten we in 2011 bij de aankoop van onze woning dat we via de maandelijkse afbetalingen van onze hypotheeklening investeerden in een spaarpotje voor de toekomst. Maar de droogteschade zorgt ervoor dat de waarde van ons spaarpotje na 13 jaar afbetalen nagenoeg nihil is geworden …

Dus is de grote vraag: hoe moet het verder?

Hoe lang zal onze woning nog bewoonbaar blijven?

Hoe verzamelen we het nodige geld zodat we een nieuwe veilige thuis kunnen herbouwen en opnieuw mentale rust kunnen ervaren?

Kan deelnemen met de Lotto of een crowdfunding hierbij helpen of moeten we wachten op de kerstman die onze zorgen zal wegnemen …?

Als dit het geval zou zijn, hoop ik dat de kerstman ook de zorgen wegneemt van alle collega’s die het moeilijk hebben, want ik weet dat ik niet de enige ben.

Binnen de hulpverlening wordt de focus gelegd op de cliënt, maar vergeten we vaak de hulpverlener. Meer nog de worstelingen van de hulpverlener zijn vaak onbespreekbaar of botsen op vooroordelen...

De hulp moet betaalbaar zijn voor de cliënt. Maar zorgt het ook voor een leefbaar loon voor de hulpverlener? De hulpverlener moet zoveel mogelijk mensen helpen op een dag, maar is dat ook haalbaar voor de draagkracht van de psycholoog, psychotherapeut, maatschappelijk werker, verpleegkundige, ...? Wanneer zullen we als maatschappij die duizenden mensen die actief zijn in de zorgsector met de gepaste zorg behandelen?

Kunnen we in 2025 een beetje milder zijn voor elkaar?

Uit de vele 1 op 1 gesprekken die ik met collega’s heb, weet ik dat velen zich keihard inzetten voor anderen, terwijl ze zelf met allerlei zorgen worstelen. Dus via deze weg wens ik alvast een hart onder de riem te steken voor zij die worstelen met gezondheidsproblemen, die op zoek zijn naar nieuw evenwicht nadat ze afscheid namen van een dierbare of andere zorgen met zich mee dragen …

En ook al zijn we nog maar 5 december, toch stuur ik alvast mijn nieuwjaarswens de wereld in waarbij ik hoop dat ik in 2025 mag wakker worden in een wereld waar men mild en respectvol is ten aanzien van elkaar, want je weet nooit waar de ander mee worstelt onder de zeespiegel…